Postanowiłem podzielić się wiedzą na temat żywienia osób starszych zdobytą po latach doświadczeń z moim dziadkiem oraz po kilku wizytach u dietetyka. Mój dziadek od kilku lat ma problemy z odżywianiem, poza tym interesuję się dietetyką, więc myślę, że te informacje mogą być przydatne dla wielu osób.
WSKAZÓWKI OGÓLNE
1. Produkty spożywcze dzielą się na następujące grupy:
? Produkty zbożowe
? Mleko i przetwory mleczne
? Jaja
? Mięso, ryby, wędliny
? Warzywa, owoce
? Tłuszcze roślinne
2. Przede wszystkim jadłospis należy komponować tak, aby znalazły się w nim produkty z każdej grupy.
3. Jadłospis powinien się składać z 5 posiłków: 3 głównych i 2 przekąsek
4. Nie można zapominać o odpowiedniej podaży płynów: przynajmniej 8 szklanek płynów dziennie. Starsi ludzie bardzo często nie odczuwają pragnienia, dlatego należy przypominać im o piciu wody i świeżych soków owocowych.
5. Należy zrezygnować ze smażenia- najlepiej piec, dusić, gotować
6. Powinno się ograniczyć do minimum spożycie soli, ostrych przypraw i cukru. Nadmiar soli prowadzi do nadciśnienia i w związku z tym do udarów mózgu. Szczególną uwagę należy zwracać na sól ukrytą w daniach instant, wędlinach, pieczywie, konserwach. Z kolei duże spożycie cukru prowadzi do próchnicy, otyłości i kwasicy organizmu.
7. Należy zwiększyć spożycie chudych przetworów mlecznych, produktów z pełnego ziarna, kasz, ryb morskich, olejów roślinnych
8. U starszych ludzi wzrasta zapotrzebowanie na witaminy z grupy B, wapń, foliany, cynk, magnez oraz witaminę D3-należy zadbać o odpowiednie spożycie produktów będącym źródłem tych składników.
9. Z wiekiem maleje ilość enzymów trawiennych, dlatego należy wyłączyć z diety produkty ciężkostrawne: kapustę, nasiona roślin strączkowych, smażone i tłuste dania.
10. Ze względu na duże ryzyko wystąpienia zaburzeń lipidowych powinno się zadbać o odpowiednio wysokie spożycie błonnika (warzywa, owoce, produkty zbożowe pełnoziarniste) oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (oleje roślinne, ryby)
11. Zamiast kostek rosołowych Vegety należy używać przypraw ziołowych i świeżych ziół, nadają zapach i smak, dodatkowo pozwalają na zmniejszenie ilości dodawanej soli.
12. Należy zadbać o odpowiednią oprawę posiłków: przyjemną atmosferę, kolorystykę i konsystencję posiłków.
13. Należy kontrolować masę ciała, by uniknąć niedożywienia czy otyłości
ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ
? U osób starszych zapotrzebowanie kaloryczne jest dużo mniejsze niż u osób młodszych, ponieważ podstawowa przemiana materii obniża się wraz z wiekiem. Poza tym starsi ludzie są zazwyczaj nieaktywno fizycznie.
? Mężczyzna w wieku 60 lat powinien zjeść około 1750-2400 kcal w zależności od aktywności fizycznej
? Kobieta w wieku 60 lat powinna spożyć 1500-2100 kcal w zależności od aktywności fizycznej
BIAŁKO
? Białko w diecie osób starszych powinno być pełnowartościowe, czyli być pochodzenia zwierzęcego: np. chude mięso, jogurty, mleko, jaja, chude wędliny, ryby
? Białko powinno stanowić około 15% ogółu energii
TŁUSZCZ
? Powinien stanowić 30% ogółu energii
? Najlepszym źródłem tłuszczów diecie osoby starszej są ryby morskie, orzechy, oleje roślinne, chude mięso
? Należy unikać nasyconych kwasów tłuszczowych czyli tłuszczów zwierzęcych: smalcu, zbyt dużych ilości masła, tłustych mięs
WĘGLOWODANY
? Powinny stanowić 55% ogółu energii
? Świetnym źródłem węglowodanów są pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce, które są również bogate w błonnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego
W którymś z artykułów znalazłem też fajne sposoby na zwiększenie kaloryczności posiłków bez zwiększania ich objętości. Jest to szczególnie przydatne w przypadku starszych osób, które nie mają apetytu i szybko chudną.
? dodatek kalorycznych produktów takich jak: śmietana, mąka, mleko w proszku, masło, oleje roślinne, majonezu
? dodawanie do potraw wysokoenergetycznych odżywek: np. Protifar, Nutridrink czy Nutrison
? zwiększenie liczby posiłków (5-6 posiłków mniejszych objętościowo)