Egzaminy w różnej formie, towarzyszą człowiekowi już od dzieciństwa, będąc stałym, zazwyczaj niezbyt przyjemnym elementem jego życia. Już małe dziecko poddawane jest przez rodziców ocenom i porównaniom: czy zdrowo wygląda, jak się zachowuje, czy wystarczająco szybko zaczyna mówić i czytać. Początkowo bierze się pod uwagę wszystko, co może wskazywać, czy rozwój jest po prostu prawidłowy. Z czasem jednak rodzice często mają coraz większe wymagania i ambicje związane z dziećmi. Chcą by były one zdolne, mądre i zdyscyplinowane. Dzieci, obarczone pierwszymi obowiązkami obowiązkami już w przedszkolu i zmuszane do konkurowania z innymi, na przykład w mówieniu wierszyków lub śpiewaniu, także widzą, że można zrobić coś lepiej lub gorzej i uczą się rywalizacji. Z biegiem lat wymagania, jakie stawia mu otoczenie, powodują, że zaczyna on odczuwać strach przed niesprawdzeniem się i porażką.
Następują egzaminy, w których sprawdzają się wiadomości szkolne albo umiejętności zawodowe: klasówki, matura, egzaminy końcowe, testy kwalifikacyjne i egzaminy kończące praktyki zawodowe, a także studia, kursy i szkolenia, rekrutacja do pracy itp. W trakcie egzaminów ocenia się poziom określanych umiejętności i osiągnięć, które w danym momencie spostrzegane są jako miara wartości danego człowieka. Wyniki egzaminów decyduje o przyszłości człowieka. Nic dziwnego, że dla większości ludzi takie sprawdziany są związane z niemiłą porcją strachu. Dla niektórych z obawami wiążą się także sytuacje, które egzaminami wcale nie są. Na przykład sama obecność ludzi, którzy zwracają swoją uwagę na czyjeś zachowanie, może być dla obserwowanej osoby psychiczna torturą i sytuacją porównywalną właśnie z egzaminem.
-JAKIE SĄ OBJAWY STRACHU PRZED EGZAMINEM I TREMY?
Strach przed egzaminem i termą mogą mogą objawiać się w przeróżne sposoby i w różny sposób wpływać na samopoczucie psychiczne i fizyczne, na myślenie i działanie. Mięśnie całego ciała są napięte, kark zesztywniały, sen niespokojny. Do tego dochodzą często kłopoty z koncentracją i blokada myślenia - już nic nie można zapamiętać lub zapomina się to, co wcześniej się wiedziało. Wiele osób próbuje zagłuszyć odczuwany niepokój myśleniem o czymś innym niż nadchodzący egzamin lub występ sięgając po środki uspakajające a nawet alkohol.
- CZY STRACH POMAGA?
Zupełnie nie odczuwanie strachu przed egzaminem tez nie jest najlepiej. Naukowcy stwierdzili, że pewna doza napięcia bardzo zwiększa zdolność przyswajania materiału; także trema u aktorów może byc naturalnym elementem mobilizacji do wykonania lepiej zadania.
- JAKIE SĄ PRZYCZYNY LĘKU EGZAMINACYJNEGO I TREMY?
"Wystawienie na próbę" u większości ludzi budzi strach; lęk egzaminacyjny i trema są więc w jakimś sensie normalne. Lęk odczuwa się przede wszystkim przed skutkami niezdanego egzaminu - kompromitacja, wstydem wobec siebie i innych itp. Odczucia takie są jednak szkodliwe, gdy uniemożliwiają, mimo dobrego przygotowania, jasne myślenie i rozsądne zachowanie. Zwłaszcza, że potęgują się jeśli od zdanego egzaminu, albo udanego występu bardzo dużo zależy. Istnieje wtedy niebezpieczeństwo przeceniania wagi danego momentu i wyolbrzymiania skutków ewentualnego niepowodzenia. Postępować należałoby wtedy odwrotnie - próbować uwolnić się od presji oraz przekonania, że "musi się udać", a porażka czy niepowodzenia znaczyć będą prawdziwą życiową katastrofę.
- CO MOŻNA ZROBIĆ, ŻEBY LEPIEJ RADZIĆ SOBIE ZE STRACHEM I TREMA?
1) Przede wszystkim traktować strach przed egzaminem i tremę jako zjawisko zupełnie normalne.
2) Widzieć w swych obawach także coś pozytywnego, co mobilizuje do pracy i nauki.
3) Dobrze przygotować się do egzaminu.
4) Przy nadmiernym strachu należy zastanowić się, co właściwie powoduje taki paraliżujący lęk, czy jest on rzeczywiście uzasadniony?
5) Odwołać się do spokojnych i przyjemnych myśli i pozytywnych aspektów sytuacji.
6) Podtrzymywać takie pozytywne myślenie zawsze wtedy, gdy strach powraca.
7) Przy nadmiernym lęku porozmawiać z przyjaciółmi, z innymi zdającymi albo z psychologiem.