Częstość urazów twarzy i jamy ustnej zwiększa się w związku ze zwiększeniem liczby wypadków komunikacyjnych, przy pracy, przy upadkach, pobiciach, a także podczas uprawiania sportów.
Obrażenia mogą dotyczyć:
- tkanek miękkich bez przerywania ciągłości skóry i błony śluzowej jamy ustnej (stłuczenia, krwiaki, otarcia, rany),
- kości twarzy, szczęki, żuchwy, w tym złamań prostych i przemieszczeniami,
- stawu skroniowo-żuchwowego (głównie zwichnięcia),
- zębów.
Wszystkie obrażenia tkanek miękkich i kości twarzy oraz szczęk, zwichnięcie żuchwy i urazy zębów wymagają szybkiego zgłoszenia się do przychodni chirurgii szczękowej.
ZWICHNIĘCIE ŻUCHWY.
W skutek urazu łączy się najczęściej z rozerwaniem torebki stawu skroniowo-żuchwowego. Natomiast rozluźnienie torebki stawu zdarza się zwykle przy nawykowym, powtarzającym się zwichnięciu. Zwichnięcie może być obustronne , choć częściej jest jednostronne.
OBUSTRONNE ZWICHNIĘCIE ŻUCHWY.
Obserwuje się szerokie rozwarcie szczęk, niemożność zamknięcia ust, występuje silny ból w stawie skroniowo-żuchwowym. Broda jest wysunięta do przodu, policzki są wygładzone, mięśnie napięte. Chory ma trudności w połykaniu mówieniu.
JEDNOSTRONNE ZWICHNIĘCIE ŻUCHWY.
Broda jest przesunięta w stronę przeciwną do zwichniętego stawu. W obu przypadkach należy natychmiast szukać pomocy w przychodni chirurgii szczękowej.
URAZY ZĘBÓW U DZIECI.
Zdarzają się często, szczególnie w wieku 7-14 lat, głównie u chłopców. Powstają w wyniku upadku, uderzenia, również podczas uprawiania spotów. Urazy zwykle dotyczą zębów przednich, częściej szczęki niż żuchwy. Łatwiej dochodzi do uszkodzenia zębów przy wadach zgryzu i nieprawidłowo ustawionych zębach.
Pod wpływem urazu ząb może ulec nadwichnięciu, całkowitemu zwichnięciu, złamaniu , wtłoczeniu do zębodołu, jednocześnie może zosatć uszkodzona kość wyrostka zębodołowego.
Jeżeli urazowi ulegną zęby mleczne, może to spowodować uszkodzenie zawiązka zęba stałego.
W celu postawienia pełnego rozpoznania w przypadku urazu zęba konieczne jest przeprowadzenie badania klinicznego zęba i jego okolicy, badania żywoności miazgi i wykonianie zdjęcia rtg.
Im wcześniej po urazie chory uda się do lekarza stomatologa, tym większa będzie mozliwość naprawienia szkody, z najmniejszymi powikłaniami i następstwami. Niekiedy zabieg lekarski wykonany bezpośrednio po urazie pozwoli zachować miazgę zęba w stanie żywym, co ma istotne znaczenie nawet w razie całkowitego wypadnięcia zęba. Należy wówczas natychmiast udać się do lekarza i przynieść ząb, możliwie go zabezpieczając i chroniąc przed wysychaniem i zanieczyszczeniem, może być bowiem podjęta próba jego replantacji.