Znieczulenie zewnątrzoponowe należy do tak zwanych blokad centralnych i polega na wprowadzeniu leku znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego, tj. do przestrzeni między dwoma blaszkami opony twardej, gdzie przebiegają nerwy odpowiedzialne za doznania bólowe. Lek podany w to miejsce blokuje przewodzenie bólu. Igłę wprowadza się poniżej zakończenia rdzenia kręgowego , dlatego też ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego praktycznie nie jest możliwe.

Szerokie zastosowanie znieczulenia zewnątrzoponowego stało się możliwe po wynalezieniu bezpiecznych cewników z tworzyw sztucznych. Cewnik wprowadza się do przestrzeni zewnątrzoponowej i bezpiecznie utrzymuje się go tam przez dłuższy czas bez potrzeby leżenia w łóżku. Można w sposób ciągły podawać i regulować dawkę leku potrzebną do uzyskania odpowiedniego znieczulenia, a także zabezpieczyć znieczulenie w razie wykonania cesarskiego cięcia.

Powikłania znieczulenia zewnątrzoponowego

-zahamowanie postępu porodu. W celu uniknięcia tego powikłania, najczęściej stosuje się znieczulenie w odpowiednio zaawansowanej akcji porodowej.

-obniżenie ciśnienia tętniczego. W celu uniknięcia, przed zabiegiem podaje się dożylnie kroplówki i kontroluje się często ciśnienie tętnicze.

-wyjątkowo może dojść do porażenia mięśni oddechowych, ale nie w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego, lecz zgromadzenia się w przestrzeni zewnątrzoponowej zbyt dużego stężenia leku.

-odległym powikłaniem mogą być bóle głowy, które z reguły trwają krótko i same ustępują.

Wykonanie znieczulenia zewnątrzoponowego

Znieczulenie zewnatrzoponowe mozę być wykonane tylko w warunkach szpitalnych, pod baczą opieką lekarza anestezjologa oraz stwierdzeniu przez położną odpowiedniego zaawansowania akcji porodowej.

1.Najpierw pielęgniarka założy wenflon do żyły, przez który będą podawane kroplówki i leki.

2.Następnie lekarz układa pacjentkę w pozycji siedzącej lub leżącej na boku i prosi o maksymalne wygięcie grzbietowe pleców.

3.Zabieg wkłucia do przestrzeni zewnątrzoponowej zawsze odbywa się w warunkach sterylnych, dlatego lekarz przemywa płynem dezynfekującym .

4.Następnie lekarz znieczula skórę w miejscu wkłucia, co jest odczuwalne przez pacjentkę jak ukłucie przy zwykłym zastrzyku.

5.Od tamtej pory pacjentka nie powinna odczuwać żadnych dolegliwości, poza lekkim uciśnięciem podczas zakładania igły.

6.Po wprowadzeniu igły do przestrzeni zewnątrzoponowej zostaje wprowadzany cewnik, którego koniec przykleja się wzdłuż pleców i do ramienia.

7.Przez koniec cewnika podaje się lek znieczulający. Dawki leku można w zależności od potrzeb powtarzać w określonych odstępach czasu.

Znieczulenie centralne, w tym znieczulenie zewnatrzoponowe jest jednym ze skuteczniejszych sposobów przerwania bólu porodowego o bardzo dużym nasileniu.
W określonych sytuacjach znieczulenie zewnątrzoponowe jest wręcz zalecane przez lekarza.

Jeśli nie ma takich wskazań, tego typu znieczulenie może zostać wykonane na życzenia, co wiąże się z opłatą. Jednak decyzja o skorzystaniu z znieczulenia zewnątrzoponowego powinna być przmyślana i z pewnością nie powinna być podjęta tylko z powodu strachu przed bólem porodowym. Obecnie istnieje wiele mniej ingerujących metod, które łagodzą bóle porodowe.