Zespół policystycznych jajników polega na dysfunkcji jajników, której towarzyszy charakterystyczna zmiana ich budowy i występowanie u kobiet takich męskich cech jak np. nadmierne owłosienie. Związane jest to z hyperandrogenizacją jajników.

Kryteria diagnostyczne PCOS wg ESHRE/ASRM 2003 obejmują:

Dla rozpoznania zespołu policystycznych jajników konieczne jest występowanie przynajmniej 2 z 3 kryteriów oraz wykluczenie innych zaburzeń hormonalnych. Dotyczy on ok. 5 -10 proc. kobiet w wieku rozrodczym.

Zespołowi temu towarzyszy często insulinooporność, czyli obniżenie wrażliwości tkanek na insulinę (nawet do 50 proc. pacjentek z PCOS) i podwyższony poziom insuliny w surowicy krwi, który stymuluje wystąpienie hyperandrogenizmu. Często efektem insulinooporności jest otyłość i występowanie tzw. zespołu metabolicznego (otyłość, podwyższony poziom trójglicerydów, obniżony poziom HDL cholesterolu, nietolerancja glukozy). Hyperandrogenizm spowodowany jest wzmożoną produkcją hormonów męskich tj. androgenów w jajnikach i korze nadnerczy.

Leczenie

Celem terapii u kobiet z PCOS jest zapobieganie nasilaniu się objawów "błędnego koła" poprzez:

Leczenie polega na regulacji cyklu poprzez stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych o właściwościach antyandrogennych, co daje jednocześnie korzystny efekt kosmetyczny.

Kobiety z wykrytym zespołem policystycznych jajników pragnące zajść w ciążę mogą wymagać zastosowania leków stymulujących jajeczkowanie oraz leków obniżających insulinooporność. Gdy leczenie zachowawcze (czyli hormonalne) okazuje się nieskuteczne może zajść konieczność leczenia chirurgicznego (kauteryzacji jajników lub klinowej resekcji w laparoskopii). Leczenie hormonalne jest o tyle lepsze, że zapobiega trwałemu uszkodzeniu jajników pod postacią zwyrodnienie policystycznego i trwałej bezpłodności.

dr.n.med. Barbara Muszyńska

ginekolog - położnik

www.gynae.pl