Lekarze mają wątpliwości, co do przyczyn jej powstania. Spierają się także w sprawie sposobów walki z nią. Pewne jest tylko, że słowo "alergia" pojawia się coraz częściej na naszych ustach. Dowiedz się czym objawia się alergia pokarmowa i jak ją zdiagnozować.

Autor: dr Zbigniew Hałat

Alergia pokarmowa jest to niepożądana reakcja mechanizmu odpornościowego organizmu, wywołana przez produkt spożywczy. Niektóre objawy pojawiają się natychmiast po konsumpcji uczulającego produktu (ostra pokrzywka lub anafilaksja), inne natomiast z pewnym opóźnieniem (atopowe zapalenie skóry).

Objawy mogą występować pojedynczo, ale najczęściej dotyczą wielu organów na raz: skóry, układu oddechowego, pokarmowego i oczu. Charakterystyczne są niektóre połączenia objawów, np. u wielu osób z dychawicą oskrzelową wywołaną uczuleniem pokarmowym występuje atopowe zapalenie skóry.

Alergie pokarmową może powodować wiele objawów, z których kilka jest bardzo rozpowszechnionych:

• Pokrzywka jest niejednolitym zespołem chorobowym, który charakteryzuje się obrzękiem oraz różowym lub porcelanowo-białym zabarwieniem skóry. Zmiana skórna powstaje szybko i ustępuje po kilku-kilkunastu godzinach bez pozostawienia śladów. Zwykle towarzyszy temu swędzenie.
• Wyprysk atopowy, czyli atopowe zapalenie skóry, popularnie zwane "skazą białkową". Występuje w postaci rozległych zmian zapalnych. Skóra staje się zaczerwieniona, napięta i łuszczy się.
• Zapalenie spojówek to najczęstsza choroba oczu. Objawia się swędzeniem, pieczeniem, łzawieniem oczu oraz światłowstrętem.
• Obrzęk krtani charakteryzuje się znacznym opuchnięciem jej błony śluzowej. Jest cz ęstą reakcją alergiczną u dzieci po spożyciu mleka krowiego. Występujący przy uczuleniu na jad owadów, szczególnie os i pszczół. Stanowi wtedy zagrożenie dla życia.
• Ostra reakcji ze strony przewodu pokarmowego w postaci biegunki, wymiotów czy kolki.
• Wstrząs anafilaktyczny to wyjątkowo groźne dla życia zaburzenie krążenia krwi. Występuje nagły, duży spadek ciśnienia tętniczego krwi, niewydolność oddechowa, często utrata przytomności. Objawami bezpośrednio go poprzedzającymi są: pieczenie i swędzenie języka oraz kończyn, duszność, drgawki, wymioty, spadek ciśnienia i nudności.

Produkty spożywcze najczęściej wywołujące alergie pokarmowe:

• mleko krowie, produkty mleczne, preparaty mleka,
• owoce (jabłka, kiwi, banany i in.),
• warzywa (seler, marchew, ziemniaki i in.),
• soja,
• jaja,
• skorupiaki (krewetki, kraby, homary i raki),
• migdały,
• nasiona sezamu,
• orzechy ziemne,
• orzechy włoskie, laskowe i brazylijskie,
• ryby,
• pszenica i inne zboża.

A także produkty pochodzenia syntetycznego szczególnie dodatki do żywności takie jak: siarczyny, benzoesany, parabeny, glutaminian sodu, barwniki, BHA, BHT

Badania diagnostyczne niezbędne do rozpoznania alergii:

Testy skórne:

Polegają one na nakłuciu skóry i wprowadzeniu do niej małych dawek substancji uczulających. Jeśli ktoś jest uczulony po upłynięciu kilkunastu minut na skórze wystąpi obrzęk i miejscowe zaczerwienienie. Oznaczenie na skórze flamastrem poszczególnych wprowadzanych substancji, pozwala dowiedzieć się, która z nich wywołała dodatnią reakcje alergiczną. Testy skórne są przeznaczone dla wszystkich grup wiekowych. Pacjent może je wykonać w prywatnym ambulatorium zajmującym się tego typu badaniami na własne życzenie, ale zaleca się, aby testy skórne były przeprowadzone po konsultacji specjalisty alergologa i pod jego opieką. Ze względu na największą wiarygodność spośród testów wykonywanych w kierunku alergii pokarmowej są podstawowym narzędziem do potwierdzenia diagnozy.

Testy z krwi na wykrycie specyficznego IgE w surowicy.

Immunoglobuliny E, czyli specjalne białka biorące udział w reakcji obronnej naszego organizmu, są znakomitym wskaźnikiem czy reakcja na dany pokarm nastąpiła. Ich obecność i poziom we krwi można oznaczyć w odpowiednich badaniach. Testy z krwi wykazują obecność alergii tylko wtedy gdy IgE jest obecne. Próbka krwi zostaje pobrana i wysłana do specjalnego laboratorium analitycznego (wpływa to na znaczny koszt badania i wydłużony okres oczekiwania na wynik).

Próby pokarmowe

Nazywane są one również próbami prowokacyjnymi, gdyż prowokują organizm do wywołania reakcji alergicznej. Wykonywane są pod ścisłym nadzorem medycznym w ośrodku specjalistycznym. Polegają na podawaniu pacjentom wzrastających dawek podejrzewanego alergenu pokarmowego z oceną odpowiedzi klinicznej po każdej z dawek. Prowokacje są często przeprowadzane w systemie podwójnie ślepej próby. Oznacza to, że ani pacjent ani badający nie wiedzą czy dana próbka pokarmowa zawiera czynnik uczuleniowy czy nie. Bezpieczeństwo przeprowadzenie tego typu testów zależy od przestrzegania zasad ich przeprowadzania.

Leczenie

Wciąż najlepszym zalecanym sposobem leczenia alergii pokarmowych jest unikanie danego alergenu. Dlatego bardzo ważne jest zapoznanie pacjenta ze wszystkimi pokarmami, które zawierają uczulający go składnik. Niestety, niesie to czasem poważne zmiany w codziennej diecie i może doprowadzić do zachwiania prawidłowego, pełnowartościowego odżywiania. Dla zapobiegnięcia tej sytuacji niezbędna jest konsultacja z dietetykiem.

więcej na stronie www.halat.pl