Twoi bliscy mówią, że chrapiesz? Jesteś zmęczony tuż po przebudzeniu? Twoim problemem może być bezdech obturacyjny. Zlekceważenie tej choroby grozi poważnymi konsekwencjami.

 

U chorego na bezdech obturacyjny występują krótkotrwałe przerwy w oddychaniu w czasie snu. Mogą one prowadzić do bardzo głębokiego niedotlenienia organizmu i w jego następstwie do innych poważnych schorzeń. Uważa się, że wstępnym etapem do wystąpienia bezdechów jest chrapanie.

Skutki bezdechu

Podczas każdego okresu bezdechu mózg otrzymuje sygnał do obudzenia człowieka ze snu, w celu przywrócenia normalnego oddychania. W efekcie sen u takiej osoby jest przerywany i wyjątkowo płytki. Jeśli występuje kilkadziesiąt bezdechów w czasie godziny snu, występuje również kilkadziesiąt wybudzeń ze snu, za każdym razem z licznymi dodatkowymi konsekwencjami.

Chory na bezdech może odczuwać:
?    bóle głowy,
?    zmęczenie
?    senność.
Najważniejszym skutkiem bezdechu jest jednak niedotlenienie tkanek. Prowadzi ono do wzrostu ciśnienia tętniczego oraz przyspieszenia czynności serca.
Nieleczony bezdech jest dużym zagrożeniem dla zdrowia. W ostatnich latach w toku szeregu badań udało się potwierdzić, iż zaburzenia oddychania podczas snu mogą być przyczyną lub nasilać objawy już istniejących chorób, w tym nadciśnienia tętniczego, nadciśnienia płucnego, choroby niedokrwiennej serca (występowanie bezdechów zwiększa ryzyko zawału), niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca, nietolerancji glukozy, cukrzycy, zespołu metabolicznego, zaburzeń krążenia mózgowego (występowanie bezdechów zwiększa ryzyko udaru). Dodatkowo, u mężczyzn bezdech obturacyjny sprzyja występowaniu zaburzeń erekcji.

Jak sprawdzić, czy to bezdech?

Jednym z głównych objawów występowania okresów bezdechu jest chrapanie. Samo chrapanie nie musi oznaczać bezdechu, jednak chrapiące osoby powinny przejść badanie nocne (pulsoksymetryczne), aby sprawdzić, czy nie występuje u nich to niebezpieczne schorzenie. Badanie takie jest wykonywane w domu pacjenta i jest ono całkowicie nieinwazyjne. Pozwala ono stwierdzić, czy podczas snu występują okresy niedotlenienia organizmu. Jeśli tak, konieczna staje się konsultacja u lekarza specjalizującego się w problematyce zaburzeń oddychania podczas snu i odpowiednia terapia.

Na czym polega badanie pulsoksymetryczne?

Badanie to polega przede wszystkim na rejestracji wysycenia krwi tętniczej tlenem w ciągu całej nocy. W sytuacji, gdy występuje bezdech, lub spłycenie oddychania, na przykład w trakcie chrapania, dochodzi do spadku ilości tlenu we krwi.
Spadki te są rejestrowane przez urządzenie emitujące światło o dwóch różnych długościach fali. Na podstawie różnego stopnia pochłaniania światła przez utlenowaną i odtlenowaną hemoglobinę, daje się w bardzo precyzyjny sposób określić stopień wysycenia krwi tlenem.
Częste spadki saturacji (czyli wysycenia krwi tlenem) w czasie snu uznaje się za zagrożenie dla zdrowia. Za normę uważa się do 30 spadków saturacji w ciągu 6 godzin snu. Po uzyskaniu wyższego wyniku w badaniu pulsoksymetrycznym należy przejść jeszcze dla potwierdzania pełne badanie snu (jest to tzw. polisomnografia). Pozwala ono ostatecznie określić nasilenie choroby.

Leczenie

Istnieją dwa główne sposoby leczenia bezdechu: stosowanie protezy powietrznej CPAP i leczenie operacyjne. Dodatkowo, a w zasadzie przede wszystkim u osób z nadwagą konieczna jest normalizacja wagi ciała.
Proteza CPAP ma za zadanie w czasie snu wtłaczać przez nos (lub usta i nos) do płuc powietrze pod zwiększonym ciśnieniem. Wówczas wewnątrz gardła ciśnienie staje się większe niż na zewnątrz ciała, co zapobiega zapadaniu się gardła i powstawaniu tym samym bezdechu. Jest to skuteczna metoda postępowania. Jej wadą jest to, że wymaga systematycznego stosowania.
Metoda leczenia operacyjnego jest przeznaczona dla osób ze średnim zaawansowaniem choroby bez nadwagi, chorób serca i krwioobiegu. Polega na prostowaniu skrzywionej przegrody nosa (więcej na ten temat patrz w ramce pod tekstem), usuwaniu polipów, usuwaniu przerośniętych migdałków podniebiennych, a także migdałka gardłowego. Zakres wykonywanego świadczenia zależy od konkretnego przypadku. Zazwyczaj zabieg taki przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym.

Jaki lekarz zajmuje się leczeniem bezdechów?

Diagnostyką i leczeniem bezdechów zajmują się zarówno laryngolodzy jak i pulmonolodzy. Niestety w Polsce nadal jest bardzo niewiele pracowni badania snu, gdzie można poddać się pełnemu badaniu, czyli tak zwanej polisomnografii. 

 

Operacja przegrody nosowej

Operację przegrody nosa wykonuje się zwykle w znieczuleniu ogólnym w warunkach bloku operacyjnego. Czas trwania i stopień trudności operacji zależy przede wszystkim od typu i rodzaju skrzywienia przegrody. Wykonuje się wówczas nacięcie w przedsionku jamy nosa i odwarstwia płaty błony śluzowej, następnie usuwa się lub prostuje zdeformowany fragment przegrody. Ostatnim etapem zabiegu jest stabilizacja przegrody niewidocznymi z zewnątrz płytkami z materiału nieuczulającego, które zapewnić mają dobrą stabilizację i prawidłowy zrost przegrody. Płytki należy usunąć w 7-10 dobie po zabiegu. Wprowadza się także do jam nosa opatrunek. Zapobiega on powstawaniu krwiaka przegrody, jak również nieprawidłowych zrostów i obrzęków. Opatrunek ten zostaje usunięty w ok. 48 godziny po zabiegu.