Kiedy temperatura spada poniżej 0°C, skóra narażona jest na odmrożenia ? szczególnie wrażliwe są palce, nos i małżowiny uszne. Zmiany mogą ograniczyć się do zaczerwienienia i pieczenia, jednak poważne odmrożenia wywołują nieodwracalną martwicę tkanek.

Odmrożenia są to zmiany wywołane działaniem na skórę temperatury poniżej 0°C. Nasilenie zmian zależy od czasu i miejsca działania zimna. Wskutek działania zimna naczynia krwionośne skóry ulegają obkurczeniu. Krążenie skórne dodatkowo ulega zahamowaniu wskutek uszkodzenia nabłonka pokrywającego naczynia tętnicze, zbijania się płytek krwi i tworzenia zakrzepów. Dochodzi do wynaczynień krwi i odwodnienia.

Czynniki sprzyjające powstawaniu odmrożeń

Czynnikami usposabiającymi do powstania odmrożeń na skórze są:
? upośledzone krążenie krwi w miejscach przylegania skóry do chrząstek lub kości (np. nos, małżowiny uszne) lub na oddalonych od tułowia częściach kończyn (np. palce),
? ucisk zewnętrzny hamujący prawidłowe krążenie (np. ciasne obuwie),
? osobnicza nadwrażliwość na zimno.
Czynnikiem potęgującym działanie zimna i przyspieszającym powstawanie odmrożeń jest wilgoć.

Stopnie odmrożeń

Objawy i zmiany skórne w przypadku odmrożenia sklasyfikowane są ze względu na ciężkość uszkodzeń na cztery stopnie.
? Odmrożenie I stopnia objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem i lekkim pieczeniem odmrożonego fragmentu skóry. Zmiany ustępują bez pozostawienia śladu.
? W przypadku odmrożenia II stopnia, na skórze powstają pęcherze, które wolno się goją, ale ustępują bez pozostawienia śladu.
? Odmrożenie III stopnia objawia się pęcherzami, martwicą, trudnogojącymi się owrzodzeniami, niekiedy obejmującymi także mięśnie i kości.
? Jako odmrożenie IV stopnia ocenia się pełną martwicę skóry i tkanek niżej leżących. Może dojść do zakażenia ran i powstania zgorzeli gazowej (gangreny).

Zapobieganie i leczenie