Nie od dziś wiadomo, że kolory mają wpływ na naszą psychikę i zdrowie. Barwy potrafią poprawić nastrój, rozbudzać kreatywność, intelekt, stymulować funkcje psychiczne. Z drugie strony mogą również rozdrażniać, przytępiać zmysłyczy też ogólnie osłabiać organizm. Na jakość naszego funkcjonowania wpływa zarówno ilość, jak i jakość poszczególnych barw, znajdujących się w naszym otoczeniu.
 

Od starożytności znana jest metoda leczenia kolorami, zwana chromoterapią. Z fizycznego punktu widzenia kolor jest energią, określoną długością fali świetlnej, przechwytywaną przez ludzkie oko oraz komórki skóry. Receptory siatkówki oka i komórek skóry odbierają tę energię i przekazują do mózgu. Mózg z kolei rejestruje informację o kolorze (czyli o natężeniu i długości fali świetlnej) i wysyła swój sygnał (czyli neurotransmitery) dalej do organizmu, np. narządów wewnętrznych, gruczołów.

Zatem to, jakie kolory widzimy, wpływa na pracę mózgu oraz całego naszego ciała.

 

Znając długości fal poszczególnych kolorów oraz oddziaływanie tych fal na pracę każdego z narządów możemy określić, jakimi kolorami stymulować wybrane funkcje fizyczne i psychiczne naszego ciała.

 

Znaczenie kolorów

 

Kolorami otoczeni jesteśmy od poczęcia aż do śmierci. Już w życiu płodowym barwy oddziałują na rozwijający się młody organizm. Dzieje się tak dlatego, że postrzegane przez matkę kolory przetwarzane są przez jej mózg na neurotransmitery, które przez łożysko i pępowinę dostają się do organizmu dziecka. Tak, jak substancje te wpływają na samopoczucie matki, tak też mogą sprzyjać prawidłowemu rozwojowi płodu lub go zakłócać. Także po urodzeniu i w kolejnych etapach życia kolory wpływają na nasze życie. To, jakie kolory lubimy, a jakich nie, odzwierciedla naszą osobowość, temperament, funkcjonowanie społeczne, zawodowe, intrapsychiczne. Nie bez powodu także dobiera się odpowiednie kolory w zależności od okoliczności, np. stłumione, neutralne czernie i szarości w pracy biurowej, kojące i uspokajające w służbie zdrowia.

Kolory oddziałują na każdą sferę naszego funkcjonowania. Na co dzień mało kto to zauważa i wykorzystuje w praktyce. Warto jednak zwracać uwagę na ilość i jakość poszczególnych barw w naszym otoczeniu. Nabiera to znaczenia szczególnie wtedy, kiedy chcemy wspomóc leczenie farmakologiczne lub usprawnić funkcjonowanie jakiegoś obszaru naszego życia.

 

Kolory w życiu codziennym

 

Oprócz biochemicznego wpływu barw na ludzki organizm ważny jest również kulturowy i estetyczny aspekt ich działania. Kolory bowiem odgrywają niebagatelną rolę w świadomym kształtowaniu przez człowieka szeroko pojętego krajobrazu (architektura, zieleń miejska, dekoracje witryn, ubiór, kosmetyki, itd.). Uwarunkowania socjokulturowe trwale umiejscowiły także w ludzkiej podświadomości określone skojarzenia z poszczególnymi barwami, np. czerń kojarzona jest w naszej kulturze z żałobą, a fiolet z pokutą i duchowością. Z uwagi na to, od dawna trwają badania nad wpływem poszczególnych barw na funkcjonowanie organizmu ludzkiego.

Chromoterapię może stosować każdy pod warunkiem, że stosuje ją prawidłowo. Elementy chromoterapii można wykorzystywać na co dzień, natomiast po zaawansowaną terapię należy udać się do odpowiedniego specjalisty.

 

Oto kilka wskazówek właściwego zastosowania kolorów:

• Czerwony - rozgrzewa, stymuluje i witalizuje. Pomocny w leczeniu chorób krwi, serca i płuc, depresji, impotencji. Pobudza działanie gruczołów dokrewnych i całą przemianę materii. Koloru tego należy używać bardzo ostrożnie, gdyż silnie stymuluje układ nerwowy. Przeciwwskazany przy chorobach nerwowych, gorączce, wrzodach, stanach zapalnych i nadczynności gruczołów dokrewnych.
• Pomarańczowy - stymuluje krążenie oraz funkcjonowanie całego układu pokarmowego. Łagodzi zaparcia, napięcia emocjonalne, przykurcze mięśni, pobudza gruczoły dokrewne. Przeciwwskazany w przypadku nerwowości, silnego napięcia nerwowego i niepokoju oraz stanów lękowych.
• Żółty - silnie działa na organy i czynności trawienne, łagodzi zaburzenia gastryczne, wzdęcia, alergie pokarmowe, depresje. Stymuluje funkcje psychiczne, związane z uczeniem się i zapamiętywaniem. Nie powinny go stosować osoby nerwowe i niespokojne.
• Zielony - stabilizuje i harmonizuje układ nerwowy. Łagodzi stany nerwowości i nadpobudliwości. Pomocny w schorzeniach kardiologicznych, w leczeniu nadciśnienia, w stanach chronicznego zmęczenia i wyczerpania, zaburzeniach snu. W przypadku stosowania zieleni brak jest przeciwwskazań.
• Niebieski - działa aseptycznie, przeciwbólowo, chłodząco i ściągająco. Stosowany głównie w leczeniu stanów zapalnych i chorób z gorączką, ale także w dolegliwościach serca na tle nerwowym. Pomocny w rozmaitych zapaleniach, infekcjach, oparzeniach, gorączce, wrzodach, czyrakach, kolce, ząbkowaniu. Niebieskiego koloru nie powinno się jednak stosować długo i intensywnie, gdyż jego nadmiar może spowodować ospałość i apatię. Niebieskiego nie stosuję się również w przypadku przeziębienia, w napięciach i przykurczach mięśni, paraliżach, niedowładach i niedokrwieniu.
• Fioletowy - silnie pobudza ośrodki mózgowe, pomocny w leczeniu depresji, migreny, chorób pasożytniczych oraz niektórych chorób skórnych. Przeciwwskazany dla osób upośledzonych umysłowo oraz cierpiących na poważne zaburzenia psychiczne. Należy także zachować ostrożność w przypadku osób agresywnych. tego koloru, podobnie jak czerwieni, należy używać bardzo ostrożnie.

Należy pamiętać, że podane informacje mają charakter orientacyjny oraz że chromoterapia przynosi efekty dopiero przy dłuższym stosowaniu. W przypadku profesjonalnej, zaawansowanej chromoterapii stosuje się rozmaite zestawienia kolorów, a każdy kolor podaje się odpowiednio długo i w odpowiedniej intensywności. W przypadku poważnych chorób chromoterapię można stosować jako terapię wspomagającą leczenie podstawowe, ale nie jako terapię wiodącą i na własną rękę, bez konsultacji ze specjalistą.

 

Kolorowe światło

 

Chromoterapia znajduje także zastosowanie w metodzie leczenia światłem, zwanej fototerapią. W metodzie tej wykorzystuje się specjalne lampy o regulowanej długości fali świetlnej. Szczególnie często wykorzystuje się fototerapię w leczeniu depresji sezonowej oraz jej profilaktyce w okresach braku naturalnego światła słonecznego. Technika ta daje szybkie efekty, które widoczne są już po paru dniach codziennego naświetlania. Naświetlaniu towarzyszy zwykle muzyka relaksacyjna, co wzmacnia efekty fototerapii.

Anna Pawluk

Psycholog