Wiadomości ogólne

Arnikę górską, zwaną niekiedy kupalnikiem, znaleźć można przede wszystkim w lasach iglastych i na polanach. W Polsce rośnie na Suwalszczyźnie, Pomorzu, Podlasiu, Mazurach, w Puszczy Białowieskiej, Małopolsce oraz Sudetach i Karpatach Wschodnich.

Należy pamiętać, że nie wolno zbierać tej rośliny, ponieważ znajduje się ona pod ochroną. Wolno natomiast uprawiać ją, choć jest to dość trudne.

Działanie lecznicze

SUROWCE LECZNICZE: koszyczki kwiatowe, łodygi i korzenie.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, przeciwzakrzepowe, wzmacniające serce i naczynia.

Warto wykorzystywać przeciwzapalne i przeciwobrzękowe działanie arniki, zwłaszcza po urazach. Zawarte w niej substancje czynne są dobrym lekiem w przypadku obrzęków, krwiaków i stłuczeń: działają przeciwbólowo, przyspieszają wchłanianie, wzmacniają ściany naczyń, a także zapobiegają wykrzepianiu krwi w naczyniach żylnych. Można polecić arnikę w przypadkach oparzeń i odmrożeń pierwszego i drugiego stopnia (natomiast nie wolno jej stosować przy oparzeniach trzeciego stopnia), a także w przypadku stanów zapalnych, owrzodzeń, czyraków, bólów korzonkowych i kostnych oraz nerwobólów.

Przyjmowane doustnie preparaty z arniki poprawiają pracę przewodu pokarmowego (zwiększają wytwarzanie żółci i soku żołądkowego) oraz przyspieszają przemianę materii. Arnika znosi też stany skurczowe w przewodzie pokarmowym. Warto wiedzieć, że poprawia ona krążenie krwi w mózgu i naczyniach wieńcowych oraz w naczyniach kończyn. Dlatego homeopatia zaleca stosowanie arniki w przypadkach miażdżycy przebiegającej z nadciśnieniem tętniczym oraz w zapobieganiu zapaleniom żył po porodach i operacjach.

Uwaga! Arnikę na skórę należy stosować ostrożnie, ponieważ stosunkowo łatwo może dojść do jej przedawkowania, co objawia się podrażnieniem skóry, aż do zropienia włącznie. Nie stosujemy też arniki na otwarte rany (i oparzenia trzeciego stopnia). Jednak również doustnie arnikę należy dawkować ostrożnie. Przeciwwskazane jest takie jej używanie w ostrych i podostrych stanach zapalnych żołądka i jelit, a także podczas leczenia naparstnicą i strofantyną. Większe dawki arniki wywołują wymioty, biegunkę, silne przekrwienie błony śluzowej żołądka; oprócz tego osłabiają pracę serca, powodują ból głowy i zwężenie źrenic.

Przepisy stosowania

ODWAR. Przygotowujemy go w następujący sposób: w odpowiednim naczyniu umieszczamy pół łyżki suszonych kwiatów, które zalewamy dwoma szklankami wody. Całość gotujemy przez około 5 minut, a następnie zostawiamy do ostygnięcia. Przecedzamy i dodajemy 50 g gliceryny oraz łyżeczkę octu. Przygotowany w ten sposób roztwór używamy na okłady miejsc bolących, stany zapalne żył, krwiaki,.

NALEWKA. Do jej przygotowania potrzebujemy na każde pół litr alkoholu 70-procentowego około 50 g kwiatu. Kwiaty zalewamy alkoholem, a następnie nalewkę rozcieńczamy trzykrotnie wodą lub naparem rumianku i dodajemy octanu glinu. Nalewkę pijemy po posiłkach, w ilości 5-15 kropli na kieliszek wody. Taki płyn może być stosowany do okładów (stosujemy go przy bólach kostnych i stawowych, owrzodzeniach i oparzeniach, nerwobólach i mięśniobólach).

Istnieję niemieckie preparaty z arniki takie jak: ARNICORIN (krople), ARNITAEGUS (krople) i ARNICA KNEIPP KAPSELN (tabletki).

Substancje lecznicze

W łodygach, kwiatach oraz korzeniach obecne są olejki eteryczne, goryczki, flawonoidy, alkohole trójterpenowe, fenolokwasy, garbniki oraz karotenoidy.

Zbiór i konserwacja

Arnikę zbieramy w porze kwitnienia. Z kolei korzenie i kłącze wykopuje się jesienią. Kwiaty suszymy w miejscach przewiewnych i ocienionych, zaś korzenie możemy suszyć na słońcu.