Wiadomości ogólne
Sama nazwa tej rośliny wskazuje na jej właściwości: w istocie o przeciwkrwotocznym działaniu krwawnika wiedziano już w Starożytności. Nazwa łacińska - Achillea millefolium - wiąże tą roślinę z Achillesem - mitycznym bohaterem.
W stanie naturalnym krwawnik występuje w całej Europie, w Azji, Ameryce oraz Australii. W Polsce dość łatwo go znaleźć, rośnie przede wszystkim na łąkach i nieużytkach. Można się również spotkać z innymi nazwami krwawnika jak tysiąclistnik. stolist czy renisz.
Działanie lecznicze
SUROWCE LECZNICZE: ziele i kwiaty krwawnika.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE: ziele - przeciwkrwotoczne, żołądkowe, rozkurczowe, przeciwzapalne; kwiaty - przeciwzapalne, przeciwskurczowe, bakteriostatyczne.
Ziele krwawnika, jak nazwa wskazuje, stosuje się w przypadku krwawień, ponieważ działa ono na nie hamująco. Odnosi się to do wszelkich krwawień, ale szczególnie poleca się krwawnik w krwawieniach w przewodzie pokarmowym (w chorobie wrzodowej, w krwawieniach z żylaków odbytu) oraz w krwawieniach z dróg oddechowych i płuc.
Niemniej krwawnik posiada znacznie więcej właściwości niż tylko przeciwkrwotoczne. Nie pamięta się często o żołądkowym działaniu: stosowanie krwawnika powoduje poprawę procesów trawienia i zwiększa łaknienie poprzez zwiększanie wydzielania soku żołądkowego. Ponadto krwawnik znosi skurcze mięśni gładkich jelit, dróg moczowych i żółciowych. Może być polecany w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego (przewlekłe zaparcia, wzdęcia, stany skurczowe jelit, odbijania). Kwiaty krwawnik, które mają silniejsze działanie niż ziele, posiadają właściwości przeciwzapalne i bakteriostatyczne (podobne do działania rumianku). Dlatego krwawnik może być lekiem przy różnych stanach zapalnych (np. gardła, zapalenia zatok obocznych nosa i zapalenia narządu rodnego). Jest również polecany w upławach i uporczywym świądzie sromu. Można również stosować go zewnętrznie przy drobnych skaleczeniach pękaniu skóry, oparzeniach, odmrożeniach, otarciach, wyprysku i trądziku.
Przepisy stosowania
NAPAR Z ZIELA. Do naczynia wrzucamy łyżkę suszonego ziela i zalewamy ją szklanką wrzątku. Naczynie odstawiamy na 10-15 minut. Po przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach w ciągu dnia w przypadkach zaburzeń żołądkowych. Warto wiedzieć, iż napar może być używany na kompresy, okłady, maseczki, do kąpieli. Krwawnik można mieszać z miętą lub rumiankiem.
ODWAR Z ZIELA. Przygotowujemy go w następujący sposób: łyżkę suchego ziela zalewamy szklanką wody i gotujemy przez ok. 5 minut. Używamy do nasiadówek w przypadkach hemoroidów.
SOK. Sok uzyskujemy za pomocą sokowirówki. Spożywamy go z mlekiem lub miodem po 1 łyżce na około pół godziny przed posiłkiem jako lek pobudzający łaknienie.
SAŁATKI. Ziele krwawnika może być używane na sałatek.
INNE. Krwawnik wchodzi w skład wielu mieszanek przygotowywanych przez przemysł zielarski o nazwach: REKTOSAN, DIGESTOSAN, SKLEROSAN, NERVOGRAN, PULMOSAN, NORMOGRAN, DEGROSAN, NERVOSAN, CHOLAGOGA II, tabletek CAMALGINA i proszku GASTROCHOL.
Zbiór i konserwacja
Uwaga! Zdarzają się niestety uczulenia na świeże ziele krwawnika, dlatego osoby skłonne do uczuleń nie powinny zbierać tego ziela.
Zbioru dokonujemy w okresie kwitnienia krwawnika (od lipca do września). Ziele zbieramy ścinając pędy w połowie wysokości, kwiaty - ścinając całe baldachy.
Do suszenia wybieramy pomieszczenia ocienione i przewiewne, o temperaturze nie wyższej niż 35°C. Po wysuszeniu chronimy przed światłem.
Substancje lecznicze
W zielu krwawnika występuje olejek eteryczny, garbniki, substancja gorzka, terpeny, flawonoidy, furanokumaryny, aminy, sole mineralne (przede wszystkim magnez). Warto wiedzieć, iż głównym składnikiem leczniczym w krwawniku jest olejek eteryczny, którego podstawą jest azulen - alkohol seskwiterpenowy o identycznym składzie chemicznym jak azulen zawarty w rumianku.