Jaka jest reakcja organizmu?

Organizm reaguje zarówno na wewnętrzne, jak i zewnętrzne bodźce, nie zawsze uświadomione, gdyż czasami jest to poczucie dyskomfortu w postaci niepokoju, napięcia, strachu, obaw, lęku. Źródeł i przyczyn lęku osoba chora nie jest w stanie określić i najczęściej nie wiążą się one z określonymi sytuacjami. Jest to stan na tyle niebezpieczny dla człowieka, że może zakłócać samopoczucie i zachowanie, co powoduję dyskomfort i niezrozumienie ze strony otoczenia.

U kogo najczęściej występuje?

Częściej występuje u kobiet, nierzadko również u dzieci, szczególnie w rodzinach o niekorzystnych, konfliktowych układach. Wiąże się wtedy z obawami przed utratą lub oddzieleniem się od jednego z rodziców. Wśród licznych sytuacji, które mogą wywołać wystąpienie pierwszego napadu lęku, można wymienić nieszczęśliwy wypadek, chorobę, śmierć bliskiej osoby, nadużywanie alkoholu lub kawy. Przeżycia tego typu nasilają zazwyczaj niepokój o własne zdrowie, przyczyniają się do wypełnionego lękiem oczekiwania na niekorzystne wydarzenia. Innym mechanizmem napędzającym niepokój mogą być dolegliwości własnego ciała, związane na przykład z nadmiernym wysiłkiem, brakiem snu, przebytymi chorobami czy nadmiernym napięciem seksualnym.  

Jak przebiega?

Przede wszystkim należy odróżnić lęk od stanów depresyjnych. Napady lęku trwają od kilku minut do kilku godzin, niekiedy zdarzają się w nocy, w otoczeniu ludzi lub samotności. Stanowią one dla chorego dramatyczne przeżycia, ma on uczucie zbliżającej się katastrofy. W czasie napadu osoba taka może wzywać głośno pomocy, płakać, wyraz twarzy może być pełen trwogi i strachu. Stany lękowe mogą występować w przebiegu wielu chorób np. układu krążenia, dychawicy oskrzelowej (astma oskrzelowa), także chorób psychicznych np. schizofrenii,  po nadużyciu alkoholu, amfetaminy.

Jak pomóc?

Pomoc początkowo udzielana jest przez personel medyczny, potem przez osoby bliskie. Głównym celem, jest tu obniżenie poziomu lęku, zmniejszenie częstości napadów i nauczenie osoby chorej radzić sobie z objawami. Ważne jest również wyjaśnienie istoty i mechanizmów stanów lękowych, uspakajanie, wspieranie, nauczanie rozpoznawania sytuacji lękotwórczych oraz stosowanie technik rozluźnienia mięśni i odprężenia psychicznego. np. metod relaksacyjnych. Istotne jest jednocześnie uczenie osoby chorej przerywania napadu.


Elżbieta Wiechowska

Piśmiennictwo:
Rachman Stanley, (2005), ?Zaburzenia lękowe?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wallen Richard, (1964), ?Psychologia kliniczna?, PWN.
Kaplan H. I., Sadok V. A., Sadok B. J, (2004), Psychiatria kliniczna?, Wydawnictwo Medyczne Urban & partner.