Choroba Alzheimera to najczęstsza przyczyna występowania otępienia u osób powyżej 65 roku życia.  Ryzyko wystąpienia choroby rośnie wraz z wiekiem. Na Alzheimera choruje 14% osób po 65 roku życia, zaś po 80 roku życia liczba zachorowań wzrasta aż do 40%. Z badań wynika, że na świecie na Alzheimera chorych jest aż 30 mln osób. W Polsce problem ten dotyczy około 200 tysięcy. Naukowcy twierdzą, że do 2050 roku liczba chorych może wzrosnąć aż trzykrotnie. 

Po raz pierwszy opisana została w 1906 roku przez niemieckiego psychiatrę i neuropatologa Aloisa Alzheimera. Dowiódł on, że jest to degeneracyjne schorzenie układu nerwowego, charakteryzujące się wystąpieniem otępienia, a wynika z zaniku kory mózgowej oraz pojawieniem się na ścianach naczyń krwionośnych tkanki mózgowej blaszek amyloidowych (tzw. blaszki starcze lub płytki starcze). Zaobserwowano również nadmierną agregację białka tau wewnątrz komórek nerwowych mózgu, w postaci splątków neurofibralnych (NFT). 

Jakie są przyczyny?

Nie ma odpowiedzi na pytanie jakie czynniki bezpośrednio wpływają na chorobę Alzheimera. Nie opracowano także do tej pory skutecznej metody leczenia. Stosuje się natomiast szereg metod umożliwiających pacjentom normalne funkcjonowanie. Istnieją przypuszczenia, że na rozwój choroby Alzheimera wpływ mają zarówno czynniki natury genetycznej jak i również środowiskowe. Badanie czynników genetycznych zależna jest od wieku osoby obciążonej. Około 10% przypadków zachorowań na Alzheimera dziedziczonych jest w sposób autosomalny dominujący. Ten typ zaczyna się zwykle przed 60 rokiem życia.  

Jakie są objawy?

- Zaburzenia pamięci.
- Zaburzenia funkcji poznawczych.
- Gwałtowne zmiany nastrojów.
- Zaburzenia osobowości.
- Zaburzenia zachowania.
- Zaburzenia czynności ruchowych.
- Nie rozpoznawanie przedmiotów.
- Zaburzenia mowy.

Czy można zapobiec?

Proces starzenia postępuje bowiem nie ubłagalnie, dlatego chorobie nie można zapobiec. Można jednak spowolnić zmieniając swój dotychczasowy tryb życia. Są dowody, które jednoznacznie wskazują na fakt, że zachodzą ścisłe korelacje pomiędzy chorobą Alzheimera, a czynnikami środowiskowymi, zwyczajami żywieniowymi, pewnymi zachowaniami oraz chorobami współistniejącymi.

Jakie są czynniki obniżające ryzyko choroby Alzheimera?

- Aktywność intelektualna (np. gra w szachy czy rozwiązywanie krzyżówek).
- Aktywność fizyczna (regularne ćwiczenia fizyczne).
- Utrzymywanie relacji społecznych (osoby osamotnione są dwukrotnie bardziej narażone na     rozwój Alzheimera .
- Umiarkowane spożycie alkoholu.
- Dieta śródziemnomorska, bardzo bogata w warzywa, owoce, niską zawartość nasyconych tłuszczów, bogata w witaminy z grupy B, a zwłaszcza kwas foliowy, kwasy tłuszczowe omega-3, soki warzywne i owocowe.

Kto jest narażony na Alzheimera?

Głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na Alzheimera jest wiek (po 60 roku życia). Pozostałe czynniki to m.in.:
- Palenie tytoniu.
- Urazy głowy.
- Genotyp ApoE epsilon 4 (w  niektórych populacjach)- czynnik genetyczny.
- Problemy zdrowotne ze strony układu sercowo-naczyniowego (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, udary).
- Wystąpienie Alzheimera w rodzinie.
Jest możliwość określenia poddatności zachorowania na chorobę Alzheimera poprzez wykonanie testu genetycznego. Badanie polega na wykonaniu analizy genu kodującego apolipoproteinę E (ApoE) i określa wersję kodowania białka. Uczeni twierdzą, że odziedziczenie genu kodującego formę apoliproteiny ApoE 4 po obydwu rodzicach znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera.

 

Artykuł napisany przez Ogólnopolskie Laboratorium Genetyczne testDNA specjalizujące się w testach genetycznych oraz ustaleniu ojcostwa i pokrewieństwa