Jeśli prowadzisz stresujący tryb życia, nie dbasz o dietę, nadużywasz kofeiny lub palisz papierosy, powinieneś zastanowić się nad tym, na co narażasz swój żołądek.

Ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej zwiększa się, przy spożywaniu alkoholu, nikotyny, ekspozycji na stres, długotrwałym stosowaniu leków, np. z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Do objawów choroby wrzodowej należy cofanie treści pokarmowej do przełyku, silne uciskowe bóle w nadbrzuszu występujące po posiłku, niestrawność, czarne zabarwienie stolca, niekiedy wymioty.

Przyczyny

 

Choroba wrzodowa jest konsekwencją występowania wrzodów, czyli ubytków błony śluzowej, na wewnętrznej powierzchni żołądka oraz początkowego odcinka jelita cienkiego tzw. dwunastnicy. Wrzody powstają na skutek zaburzenia równowagi między czynnikami uszkadzającymi błonę śluzową, takimi jak kwas solny (czynnik regulujący pH w środowisku żołądka) czy pepsyna (enzym uczestniczący w trawieniu białek), a mechanizmami obronnymi związanymi, np. z wydzielaniem ochronnych śluzów. Występowanie choroby wrzodowej może także korelować z infekcją Helicobacter pylori, bakterią bytującą w żołądku.

 

Leczenie

 

Klasyczne leczenie farmakologiczne tego schorzenia polega na przyjmowaniu leków z określonej grupy: zmniejszających wytwarzanie kwasu solnego, środków zobojętniających kwas solny, okrywających powierzchnię wrzodu lub leków mających na celu wyeliminowanie  Helicobacter pylori. Jeśli występowanie wrzodów wiąże się z infekcją bakteryjną, najczęściej łączy się antybiotykoterapię z preparatami z innych grup, aby osiągnąć wyższą skuteczność terapii. Wdrożenie farmakoterapii, ze względu na możliwe efekty uboczne, powinno się odbywać pod kontrolą lekarza. Większość z wymienionych substancji jest dostępna tylko na receptę. Do preparatów OTC, wolnodostępnych w aptekach i sklepach zielarskich, należą preparaty neutralizujące kwas solny. Do tego typu leków zalicza się związki glinu, magnezu, węglan wapnia i wodorotlenek sodu.  Należy pamiętać, że nie powinny być one nadużywane oraz stosowane długotrwale, gdyż obniżenie pH żołądka zwiększa ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego i wystąpienia zaburzeń trawiennych związanych ze zmianą aktywności enzymów. Dodatkowo leki z tej grupy upośledzają wchłanianie innych środków leczniczych.

Fitoterapia choroby wrzodowej dąży przede wszystkim do złagodzenia przykrych symptomów i zapobieganiu jej nawrotom. Większość stosowanych surowców wykazuje działanie ochronne lub przeciwzapalne. Wykorzystuje się wyciągi z korzenia lukrecji gładkiej, zawierające w składzie lub pozbawione glicyryzyny, która przy długotrwałym stosowaniu zaburza gospodarkę minerałami, szczególnie sodu i potasu W terapii stosuje się także surowce śluzowe: nasiona lnu, nasiona kozieradki, nasiona babki jajkowatej, korzeń prawoślazu, kwiat malwy.

Jeśli choroba nie koreluje z infekcją bakteryjną, w leczeniu pomocniczym można wykorzystać propolis, substancję żywiczną pochodzenia pszczelego oraz takie surowce zielarskie, jak kłącze pięciornika kurzego ziela, ziele tasznika, ziele krwawnika, liść melisy.

Nie bez znaczenia jest przestrzeganie odpowiedniej diety, eliminacja używek, kofeiny, nikotyny i alkoholu. Również długotrwała ekspozycja na stres może zaostrzać przebieg choroby.

Po zauważeniu niepokojących objawów powinniśmy skonsultować się ze specjalistą, gdyż nieleczona choroba wrzodowa może się wiązać z poważnymi komplikacjami, m.in. perforacją wrzodu, czyli jego pęknięciem prowadzącym do przerwania ciągłości ściany żołądka. Zaawansowana choroba wrzodowa niejednokrotnie wymaga interwencji chirurgicznej.

Magdalena Zabłocka

Biotechnolog

Piśmiennictwo:
Brinkmann, H., Wibmeyer, K., Gehrmann, B. (2007). Fitoterapia. Wyd. Medpharm

Janiec, W., (2003). Kompedium farmakologii. Wyd. Lek. PZWL

Lamer-Zarawska ,E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (2007). Fitoterapia i leki roślinne. Wyd. Lek. PZWL