W życiu zdarzają się awaryjne sytuacje. Jeśli nie zabezpieczyliście się przed niechcianą ciążą, zawiodła prezerwatywa albo obliczenia, masz jeszcze jedno wyjście. Ponieważ antykoncepcja po wzbudza wiele kontrowersji, warto się dowiedzieć, na czym polega.

Antykoncepcja postkoitalna to sposoby zapobiegania ciąży, które stosuje się po odbyciu stosunku płciowego. Tzw. pigułka po zalicza się do tej grupy metod. Jej działanie oparte jest na wprowadzeniu do organizmu dużej dawki hormonów, podobnych do produkowanego przez organizm progesteronu. Aby była skuteczna, należy ją zażyć do 72 godzin po stosunku im wcześniej, tym lepiej.

Postkoitalna nie znaczy wczesnoporonna

Pigułka po zapobiega owulacji, w związku z tym plemniki nie spotkają komórki jajowej i nie dojdzie do zapłodnienia, o ile współżycie miało miejsce w pierwszej połowie cyklu (przed jajeczkowaniem). Jeśli natomiast do stosunku doszło po owulacji, hormony zawarte w pigułce działają wpływając na zmiany w strukturze błony śluzowej macicy. W wyniku tych zmian zapłodniona komórka jajowa nie może zagnieździć się w śluzówce i dalej się rozwijać.

Pigułka nie powoduje natomiast poronienia nie wywołuje przerwania rozwijającej się ciąży. Nie jest zatem skuteczna, jeśli proces implantacji (zagnieżdżania się zapłodnionego jaja) w macicy już się rozpoczął.

Nie dla beztroskich

Jednorazowe podanie bardzo dużej dawki hormonów płciowych w przypadkowym momencie cyklu menstruacyjnego nie jest obojętne dla organizmu. Bardzo często powoduje krwawienie z dróg rodnych niezwiązane z miesiączką, bóle głowy, ogólne zmęczenie i nudności. Zdarzają się także wymioty, biegunka oraz przejściowe zaburzenia miesiączkowania. Dlatego właśnie nie zaleca się korzystania z hormonalnej antykoncepcji postkoitalnej częściej niż raz w miesiącu. Należy bezwzględnie przestrzegać zasady, zgodnie z  którą ta metoda jest ostatecznym i awaryjnym wyjściem. Nie została wynaleziona po to, by zastąpić inne środki zapobiegania ciąży, przeznaczone do regularnego stosowania!

Konieczna jest wizyta u lekarza

Środki przeznaczone do antykoncepcji postkoitalnej można kupić wyłącznie w aptekach, wydawane są z przepisu lekarza. Oznacza to, że po niezabezpieczonym stosunku kobieta powinna jak najszybciej odwiedzić ginekologa (ewentualnie lekarza rodzinnego), przedstawić swoją sytuację i poprosić o receptę. W Polsce aktualnie dostępne są dwa preparaty, z czego jeden tylko do wyczerpania zapasów w hurtowniach, ponieważ producent zastępuje go nowym lekiem. Koszt tabletki to około 50- 60 złotych.

Skuteczność metody szacuje się na 75 - 97%.

Małgorzata Libman
Biolog