W tradycyjnej medycynie chińskiej liście miłorzębu wykorzystywano jako środek leczący objawy astmy, kaszel i infekcje skórne. We współczesnej Europie wyciągi z tego surowca stosuje się w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego a także jako suplementy wspomagające pamięć i koncentrację.

Kilka słów o historii gatunku

Miłorząb dwuklapowy  (Ginkgo biloba), znany także jako miłorząb japoński, mimo swojej nazwy jest gatunkiem wywodzącym się z Chin. To jedyny przedstawiciel rodziny miłorzębowatych, noszący tytuł ?żywej skamieliny?, ze względu na występowanie w niemal niezmienionej formie od ponad 150 mln lat.

Miłorząb jest drzewem okazałym, w środowisku naturalnym osiągającym 30-40 m wysokości i 4,5 m średnicy. Uchodzi za gatunek długowieczny, drzewa dożywają nawet 4000 lat. Cechą charakterystyczną są duże wachlarzowate liście, kształtem przypominające serce.

W Japonii, Chinach i Korei miłorząb czci się jako święte drzewo - symbol odporności i długiego życia. Jest to gatunek wykazujący niesamowitą oporność na niesprzyjające czynniki środowiskowe - infekcje , owady, a także chemiczne skażenie środowiska. Był pierwszym przedstawicielem odradzającej się po ataku jądrowym na Hiroszimę fauny.

Mimo tego, że tradycyjna medycyna chińska wykorzystuje jego lecznicze właściwości od ponad 5 000 lat, do Europy, w tym także do Polski, gatunek ten sprowadzono z Japonii (stąd nazwa) dopiero w XVIII wieku. Początkowo był tu doceniany wyłącznie jako parkowa roślina ozdobna, sto lat po introdukcji ekstrakt z miłorzębu wprowadzono do lecznictwa.

Zastosowanie w medycynie

Wyciągi z liści miłorzębu znajdują zastosowanie w leczeniu objawów demencji (otępienia) związanej z wiekiem, takich jak zawroty głowy czy szum w uszach. Są także wykorzystywane w terapii wczesnego stadium choroby Alzheimera.

Wysoka zawartość flawonoidów, związków o charakterze przeciwutleniaczy, decyduje o działaniu spowalniającym procesy starzenia, korzystnym wpływie na wygląd skóry. Determinuje  także udział w regulowaniu poziomu cholesterolu, prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworów. Wyciągi z miłorzębu zmniejszają przepuszczalność i zwiększają elastyczność naczyń krwionośnych.

Wyciągi z surowca usprawniają przepływ krwi w naczyniach żylnych i tętniczych, poprzez hamowanie agregacji płytek i zmniejszenie lepkości krwi.

Usprawnienie krążenia wywiera pozytywny wpływ na procesy zapamiętywania, koncentracji uwagi oraz uczenia się. Udokumentowano także korzystny efekt stosowania ekstraktów z miłorzębu w wypadku zaburzeń potencji (zaburzenia popędu, erekcji, orgazmu) u mężczyzn i kobiet.

Poza tym wyciągi z tego surowca wykorzystuje się w leczeniu chorób nerwu wzrokowego, ostrej choroby górskiej i zaburzeń krążenia krwi w mózgu i naczyniach obwodowych.

Jak stosować miłorząb?

W aptekach i sklepach zielarskich dostępne są preparaty z miłorzębu dwuklapowego w postaci nalewek, tabletek i drażetek o standaryzowanej zawartości związków czynnych. Największą popularnością wśród nich cieszą się suplementy wspomagające zapamiętywanie i koncentrację. Ponieważ w liściach, oprócz substancji o dobroczynnym wpływie na organizm, zawarte są także toksyczne kwasy ginkgolowe nie wskazana jest ich samodzielna obróbka i stosowanie.

Kto nie powinien stosować miłorzębu?

Osoby cierpiące na zaburzenia krzepliwości krwi oraz przyjmujące leki o działaniu przeciwzakrzepowym (np.aspiryna) nie powinny podejmować decyzji o rozpoczęciu kuracji bez konsultacji lekarskiej.

Magdalena Zabłocka
Biotechnolog

Piśmiennictwo:                                                                                                        

Brinkmann, H., Wibmeyer, K., Gehrmann, B. (2007). Fitoterapia. Wyd. Medpharm
Klaudel, L. (2007). Miłorząb japoński. Panacea- Leki ziołowe
Lamer-Zarawska ,E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (2007). Fitoterapia i leki roślinne. Wyd. Lek. PZWL